Dit seizoen teelde familie IJpema in het Groningse Ezinge voor het derde jaar zomerveldbonen. “Het bevalt ons erg goed om bonenmeel als eiwitrijke krachtvoervervanger te voeren”, zegt Klaas IJpema. In 2023 gaan de maten meer veldbonen telen om jaarrond eigen eiwit te voeren. Dan is aankoop van soja niet meer nodig.
Ondanks veel regen na inzaai van hun zomerveldbonen, zijn de maten Klaas (55), zijn vrouw Bettie (51) en hun zoon Peter IJpema (26) toch tevreden over een opbrengst van 7 ton bonen per hectare, dit jaar van zavelgrond. “Na volveldse inzaai op 16 maart kwamen er veel buien. Pleksgewijs is de grond dichtgeslagen en zijn minder bonen opgekomen. De planten die er wel goed doorkwamen, stoelden goed uit.”
De familie IJpema teelt vanaf 2020 LG Cartouche zomerveldbonen. Ze melken 65 koeien op 50 hectare grond en telen 30 hectare gras, 5 hectare maïs, 7,2 hectare wintertarwe en 3,5 hectare zomerveldbonen. IJpema verhuurt ook 4 hectare voor pootgoed. “De voorvrucht van de veldbonen was wintertarwe. Over de tarwestoppel is 10 ton vaste mest per hectare uitgereden, die we vervolgens op wintervoor hebben geploegd.”
Omdat veldbonen vlinderbloemige planten zijn die stikstof uit de lucht binden, kan het gewas toe met weinig bemesting. Direct na zaaien is een bodemherbicide gespoten tegen onkruiden. “De teeltkosten zijn relatief laag en niet veel hoger dan in 2021. Het is belangrijk om voldoende diep te zaaien om vogelvraat tegen te gaan, want we hebben veel last van eenden en duiven. Je moet wel zorgen dat je voldoende planten per vierkante meter krijgt. Minimaal 38.”
Gemalen bonen voeren
Op 1 september heeft IJpema zijn bonen gedorst. Dat leverde 7 ton bonen per hectare op met 14% vocht, waardoor nadroging niet nodig was. De droge bonen zijn opgeslagen in graankisten. “Een keer in de acht weken maalt de loonwerker 6 ton bonen. De gemalen bonen laten we in een silo blazen. We voeren een gemengd rantsoen van gras, maïs en geplette tarwe en elke voerbeurt lossen we bonenmeel in de voermengwagen.”
IJpema voert 1,5 kilo veldbonenmeel per koe per dag en dat vervangt 1 kilo soja per koe per dag. Veldbonen bevatten 27 tot 32% eiwit en 350 tot 450 gram zetmeel en is daarmee hoogwaardig krachtvoer. “Dit jaar hebben we nog soja moeten kopen. Hopelijk volgend jaar niet meer, want dan telen we 5 hectare zomerveldbonen. We willen met 1,5 hectare extra veldbonen, jaarrond bonenmeel kunnen voeren aan onze koeien.” De maatschap heeft een andere zaaimachine gekocht waarmee ze zowel zomer- als winterveldbonen kunnen zaaien. “Het is een 3 meter brede 8-rijer met een rijafstand van 37,5 centimeter. We gaan over op zaaien in rijen en met deze machine kunnen we ook dieper zaaien tegen vogelvraat.”
