Maatschap Grijpma teelt sinds 2018 veldbonen voor meer eiwit van eigen land. Voeren van bonenmeel aan het melkvee vervangt een groot deel van soja in het rantsoen. Dat levert dit jaar een voerbesparing op van €12.264.
De maten Wietze-Jan (41) en Jacob Grijpma (35) hebben op 30 juli jl. 1,5 hectare Tundra winterveldbonen geoogst. In september haalden ze nog 6,5 hectare zomerveldbonen binnen. De maatschap in Warfstermolen (FR) is een gemengd melkvee-akkerbouwbedrijf met 90 melk- en kalfkoeien op 140 hectare grond. “We zijn vrij extensief en streven naar kringlooplandbouw op bedrijfsniveau en zoveel mogelijk voer van eigen land”, vertelt Wietze-Jan Grijpma. De maten voeren al jaren eigen gerst en tarwe aan het melkvee. “In graan zit veel zetmeel en dat levert vooral veel energie voor de koeien. Daarnaast zochten we een extra eiwitbron naast gras en daarom zijn we vanaf 2018 veldbonen gaan telen.”
Teelt van veldbonen
De broers Grijpma telen veldbonen van LG: Tundra winterveldbonen en Cartouche zomerveldbonen, het zaaizaad betrekken ze van Agrifirm. “Het zijn krachtvoervervangers met hoogwaardig eiwit en zetmeel. Bij ons past de teelt van winterveldbonen goed na de oogst van pootgoed. Pootgoed onttrekt veel stikstof uit de bodem. Omdat de veldboon een vlinderbloemige plant is, bindt hij stikstof uit de lucht. Daardoor gedijt dit gewas goed na pootgoed. Soms is alleen kali-bemesting nodig voor de peulontwikkeling”, zegt Wietze-Jan. Vanwege de akkerbouwtak kunnen de maten de teelt en oogst van veldbonen geheel in eigen beheer doen. Daar houdt Jacob zich mee bezig. Hij zaait de winterveldbonen in oktober-november, de zomerveldbonen zijn half april gezaaid.
Oogst, verwerking en voeren
De winterveldbonen leverden dit jaar ongeveer 5 ton bonen per hectare, bij de zomerveldbonen circa 7 ton bonen per hectare. “In een goed jaar is een opbrengst van 6 tot 7 ton winterveldbonen mogelijk. Maar door de strenge vorst op 14 februari is een deel van de bonen afgevroren. Door het koude seizoen waren er ook minder insecten en minder bestuiving leidt tot minder bonen”, legt Wietze-Jan uit.
Na de oogst gaan de veldbonen in een bewaarloods met ventilatie. Vanwege het natte seizoen zijn de bonen dit jaar nog nagedroogd tot 85% drogestof. Elke maand komt loonbedrijf Wieringa uit Bedum een deel van de bonen malen en het meel in een voersilo blazen. “We voeren onze koeien 1,5 kilo veldbonenmeel per dag. Dit vervangt 1 kilo soja in het basisrantsoen, omdat veldbonen 30% eiwit bevatten en sojabonen 44%”, vertelt Wietze-Jan. Bij 80 koeien aan de melk en een sojaprijs van 42 cent per kilo, bespaart dat €12.264 (80 kg soja x 365 dagen x €0,42) aan soja-aankoop.
